Kömür kırma eleme tesisi, kömürün madenden çıkarıldıktan sonra çeşitli boyutlara ayrılması, safsızlıkların giderilmesi ve kullanım için uygun hale getirilmesi amacıyla çalışan bir endüstriyel tesistir. Kömür, enerji üretimi başta olmak üzere çimento, çelik, kimya ve birçok sanayi dalında kullanılmaktadır. Ancak doğal haliyle farklı boyutlarda ve safsızlıklar içerdiğinden, kırma ve eleme işlemlerinden geçirilmesi gerekir.

Kömür Kırma Eleme Tesisinin Çalışma Prensibi ve Aşamaları

Hammadde Girişi: Kömür, açık ocak madenciliği veya yer altı madenciliği ile çıkarılır. Büyük kaya parçaları halinde veya kömür damarları içinde bulunan kömür, kamyonlar veya konveyör bantlar aracılığıyla tesise taşınır.

Ön Eleme: Madenden gelen kömür, bantlı konveyörlerle taşınarak büyük kaya parçaları, toprak ve diğer atıklardan ayrılır. Bu işlemde, kömür içindeki büyük taşlar ve safsızlıklar ayrıştırılarak kırma sistemine temiz kömür girişi sağlanır.

Kırma İşlemi: Kömür, istenilen tane boyutuna getirilmesi için çeşitli kırıcılar yardımıyla parçalanır. Kullanılan kırıcı türleri şunlardır:

  • Çeneli Kırıcılar: Büyük kömür bloklarını kaba şekilde kırmak için kullanılır.
  • Konik Kırıcılar: Orta sertlikteki kömürleri daha küçük parçalara ayırır.
  • Darbeli Kırıcılar: Kömürü daha küçük boyutlara getirmek için kullanılır.
  • Merdaneli Kırıcılar: Kömürü ezerek homojen boyutta parçalar elde edilmesini sağlar.

Eleme İşlemi: Kırılan kömür, titreşimli elekler aracılığıyla farklı boyutlarda sınıflandırılır. Genellikle kömür şu sınıflara ayrılır:

  • Toz Kömür: 0-5 mm
  • Fındık Kömür: 5-20 mm
  • Ceviz Kömür: 20-50 mm
  • Parça Kömür: 50 mm ve üzeri

Manyetik Ayırma: Kömür, bazen madencilik sırasında demir gibi metal parçalar içerebilir. Manyetik separatörler kullanılarak bu metaller temizlenir.

Yıkama ve Kurutma (Opsiyonel): Özellikle düşük kaliteli kömürler, yıkama ünitelerinden geçirilerek kül ve kükürt oranı düşürülür. Daha sonra kurutma işlemi yapılarak kömürün enerji verimi artırılır.

Depolama ve Nakliye: İşlenmiş kömür, depolama sahalarına yönlendirilir veya doğrudan kamyon, tren veya gemilerle sanayi tesislerine taşınır.

Kömür Kırma Eleme Tesisinin Kullanım Alanları

Enerji Santralleri: Termik santrallerde elektrik üretimi için kömür kullanılır. Doğru boyutlandırılmış kömür, daha verimli yanma sağlar.

Çimento Fabrikaları: Çimento üretiminde yüksek sıcaklık sağlamak için kömür kullanılmaktadır.

Demir-Çelik Sanayi: Metal eritme işlemlerinde kömür ve kok kömürü kullanılmaktadır.

Kimya Endüstrisi: Kömürden çeşitli kimyasal maddeler, katran ve gaz türevleri elde edilir.

Evsel Isıtma: Isınma amaçlı kullanılan kömür, farklı boyutlarda evsel yakıt olarak pazarlanır.