Taş ve maden kırma-eleme tesisleri, büyük kayaları, madenleri ve taşları daha küçük boyutlara indirerek sanayi, inşaat ve altyapı projelerinde kullanılabilir hale getiren tesislerdir. Bu tesisler genellikle agrega üretimi, madencilik, çimento ve asfalt üretimi gibi sektörlerde kullanılır.

2. Üretim Aşamaları

Taş kırma ve eleme tesisleri genellikle aşağıdaki aşamalardan oluşur:

2.1 Hammadde Besleme

Büyük kayalar veya madenler, kamyonlar veya besleyici sistemler aracılığıyla kırma tesisine getirilir. Bu aşamada, malzemenin eşit şekilde dağıtılması sağlanarak kırma sürecinin verimli olması amaçlanır.

2.2 Birincil Kırma (Primer Kırma)

Hammadde, büyük boyutlu kırıcılar kullanılarak ilk aşamada küçültülür. En yaygın kullanılan birincil kırıcılar şunlardır:

  • Çeneli Kırıcılar (Jaw Crushers): Sert ve aşındırıcı malzemeleri kırmak için kullanılır.
  • Darbeli Kırıcılar (Impact Crushers): Orta sertlikteki malzemeler için uygundur.
  • Gyratory Kırıcılar: Çok büyük kapasiteli kırma işlemleri için kullanılır.

2.3 İkincil Kırma (Sekonder Kırma)

İlk kırma işleminden geçen taşlar, daha küçük boyutlara indirgenmesi için ikincil kırma aşamasına geçer. Kullanılan kırıcılar şunlardır:

  • Konik Kırıcılar (Cone Crushers): Daha sert ve aşındırıcı taşlar için idealdir.
  • Darbeli Kırıcılar (Secondary Impact Crushers): Orta sertlikteki malzemelerde kullanılır.

2.4 Üçüncül Kırma (Tersiyer Kırma)

Bu aşamada, malzeme daha küçük partiküllere ayrılır ve istenen boyutlara getirilir. En yaygın kullanılan kırıcılar şunlardır:

  • Tersiyer Darbeli Kırıcılar (Tertiary Impact Crushers)
  • Dikey Milli Darbeli Kırıcılar (Vertical Shaft Impact Crushers – VSI)

2.5 Eleme ve Sınıflandırma

Kırılmış malzeme, titreşimli elekler kullanılarak farklı boyutlarda sınıflandırılır. Eleme işlemi sonunda istenen büyüklükteki malzemeler ayrıştırılır.

2.6 Yıkama ve Temizleme (Opsiyonel)

Bazı tesislerde malzeme yıkanarak toz ve kirlerden arındırılır.

2.7 Stoklama ve Taşıma

Son aşamada, üretilen malzeme konveyör bantlarla taşınarak depolanır veya doğrudan sevkiyata hazırlanır.